X4 Foundations to bez wątpienia jedna z najbardziej wyjątkowych gier wideo, z praktycznie żadną konkurencją. Mimo tego, w serwisie Steam widnieje jedynie ocena „przeważnie pozytywne”, a recenzji ogółem jest stosunkowo mało. To szczególnie dziwne, biorąc pod uwagę, że seria X liczy sobie już prawie 25 lat, a wiele osób spędza nad nią setki, czy nawet tysiące godzin. Jestem jednym z takich graczy – wiele weekendów i nieprzespanych nocy poświęciłem na X4 Foundations.

X4 Foundations przypomina trochę budowanie imperium, jakie widzimy w grach typu Mount & Blade, tyle że przeniesione w kosmos. To singlowa i znacznie łatwiejsza w odbiorze wersja Eve Online, która jednocześnie potrafi wciągnąć niczym „jeszcze jeden ruch” w Cywilizacji, Stellaris czy Factorio.

Zarówno gracz, jak i sterowane przez AI statki wydobywają surowce, a następnie sprzedają je stacjom, które przerabiają je na towary wyższego rzędu. Towary te są następnie przetwarzane dalej w innych stacjach produkcyjnych, a statki handlowe pomagają w transporcie dóbr po całej galaktyce. Ostatecznie wszystkie zasoby trafiają do budowy nowych stacji kosmicznych lub statków. Pamiętaj jednak, że wszystko toczy się dynamicznie i jest w pełni symulowane.

Nie oznacza to jednak, że łatwo jest wskoczyć do X4. To nadal bardzo złożona gra. Kiedy robiłem research, jak zacząć, społeczność na Reddficie dawała mi spójne rady: bez względu na to, co robisz, wytrwaj przynajmniej przez 12 godzin, bo tyle mniej więcej zajmuje „załączenie się” do rozgrywki. Ale zanim to nastąpi, musisz najpierw kupić grę. A przed zakupem warto podjąć świadomą decyzję.

Wszechświat X4 Foundations

Świat gry podzielony jest na sześciokątne sektory, z których każdy zawiera zwykle kilka stacji kosmicznych i wiele statków. W sektorach znajdują się też naturalne surowce, takie jak ruda, metan, lód czy wodór. Każdy sektor ma określoną bliskość do swojej gwiazdy, co wpływa na ilość światła słonecznego. To z kolei determinuje efektywność produkcji, więc najlepiej budować stacje handlowe i produkcyjne w pobliżu gwiazd, aby skrócić trasy logistyczne. Jednocześnie takie miejsca świetnie nadają się na stacje obronne chroniące przed wrogimi flotami.

W okolicach bram przeskoku, szczególnie w centrum Galaktyki, panuje spory ruch statków. To dobra miejscówka na łowców nagród czy piratów. Bez względu jednak na to, czy kradniesz towary, czy sam je produkujesz, musisz znaleźć sposób na ich efektywny transport. Gra daje sporo możliwości zarządzania własnymi flotami, pozwalając przypisać im różne domyślne zachowania – od prostych („chroń tę stację”) po bardziej złożone („automatyczne wydobywanie”), dzięki czemu Twoje statki będą same wydobywać i sprzedawać surowce. Możesz też łączyć statki w floty i przypisywać im rozkazy, tworząc spójny system ekonomiczny.

Pilotowanie i budowanie

X4 Foundations to nie tylko budowanie imperiów. Możesz też osobiście pilotować statki kosmiczne, które występują w czterech rozmiarach: małe, średnie, duże i superduże. Każdy rozmiar ma swoje wady i zalety. Statki różnią się też podzespołami oferowanymi przez poszczególne frakcje. Na przykład generator tarczy od jednej frakcji może mieć większą pojemność, ale dłużej się ładować. Te różnice sprawiają, że budowanie floty staje się ciekawsze, bo pozwala na dostosowanie jej do Twojego stylu gry – czy chcesz szybkich i kruchych statków, czy może bardziej wytrzymałych, ale powolnych?

Relacje między frakcjami nie są stałe. W niektórych misjach fabularnych możesz zdecydować, czy dwie frakcje rzucą się sobie do gardeł, czy raczej zostaną w pokoju. To świetne uczucie, móc przemierzać Galaktykę i wpływać na losy wszechświata.

Walka i eksploracja

Chociaż walka jest ważnym elementem gry, zarządzanie imperium i flotą ma zdecydowanie większe znaczenie. Oznacza to, że w środkowej i późnej fazie gry rzadko dochodzi do typowych starć kosmicznych. Zamiast tego skupiasz się na ekspansji swojego imperium, zdobywaniu coraz większej ilości surowców i stawaniu się potęgą w galaktyce.

Gra oferuje dużą swobodę – to Ty decydujesz, co chcesz robić. Z jednej strony może to być ekscytujące, z drugiej – przytłaczające. Dlatego właśnie pierwsze kilkanaście godzin gry może być trudne – trzeba się po prostu wdrożyć.

Zdecydowanie polecam rozpoczęcie gry z pomocą samouczka lub przynajmniej z uwzględnieniem wskazówek dla początkujących. Istnieje wiele różnych sposobów gry, a to od Ciebie zależy, który z nich okaże się dla Ciebie najbardziej satysfakcjonujący.

Najbardziej oczywistą pętlą rozgrywki jest rozbudowa imperium poprzez zdobywanie coraz większej ilości wydobywców, handlowców i stacji. Początkowo wiąże się to z dużym „grindowaniem” kredytów, ale z czasem Twoja firma będzie się rozwijać coraz szybciej.

Pamiętaj, że Xenonowie i Khaakowie nie są jedynymi zagrożeniami w galaktyce. Frakcje mogą ze sobą walczyć, a Ty możesz w tym konflikcie brać udział. Możesz też po prostu zignorować konflikty i skupić się na budowaniu własnego imperium w zaciszu jednego z sektorów.

Gra oferuje system punktów rozwoju, które odblokowują nowe opcje w kolejnych sesjach gry. Oznacza to, że nie musisz zaczynać wszystkiego od nowa – możesz rozpocząć grę z większą ilością pieniędzy, statkami AI, stacjami badawczymi, a nawet z pewną wiedzą technologiczną.

Grafika i dźwięk

Oprawa wizualna X4 Foundations jest przyjemna dla oka, ale nie oszałamia. Różne sektory wyglądają różnie i mają swój własny klimat. Możesz zobaczyć planety obracające się w oddali, piękne tła gwiazd i mgławice.

Muzyka jest nastrojowa i dobrze komponuje się z klimatem gry. Dźwięki statków i stacji kosmicznych są realistyczne i tworzą atmosferę tętniącego życiem wszechświata.

Mody

Jeśli czujesz, że podstawowa wersja gry czegoś Ci brakuje, możesz wypróbować mody. Istnieje wiele modów, które dodają nowe sektory, zmieniają mechanikę gry, a nawet wprowadzają nowe frakcje.

Mody mogą znacznie zmienić grę i dostosować ją do Twoich preferencji. Pamiętaj jednak, że niektóre mody mogą nie być kompatybilne ze sobą lub z najnowszymi wersjami gry.

Podsumowanie, czy warto zagrać?

X4 Foundations to gra z pewnością nie dla każdego. Jest złożona, wymagająca i może być frustrująca dla początkujących. Ale jeśli szukasz gry, która oferuje prawdziwą swobodę i pozwala zbudować własne kosmiczne imperium, X4 Foundations może być dla Ciebie idealna.